Opierając się na łacińskiej koncepcji dialŏgus (która z kolei wywodzi się z greckiego słowa), dialog opisuje rozmowę dwóch lub więcej osób, które ujawniają swoje pomysły lub uczucia w sposób alternatywny do wymiany pozycji. W tym sensie dialog jest także dyskusją lub kontaktem, który powstaje w celu osiągnięcia porozumienia .
Przykładem tego znaczenia, które ma słowo, które nas zajmuje, może być ten, który ujawniamy następująco: "Przywódcy dwóch najważniejszych partii politycznych w kraju nawiązali intensywny dialog, aby znaleźć rozwiązanie i zawrzeć porozumienie w celu poprawić sytuację gospodarczą. "
Z drugiej strony dialog można opisać w ramach dzieła literackiego, w prozie lub wersecie, w którym nawiązuje się rozmowa lub powstają kontrowersje między dwoma lub więcej postaciami. Jest on używany w literaturze jako typologia tekstowa, gdy pojawiają się dwa znaki, które korzystają z dyskursu i działają jako interlokutorzy.
W tej literackiej dziedzinie musimy podkreślić istnienie autora, który ustanowił dialog jako gatunek. Jest to nikt inny, jak grecki filozof Platon, który ma interesującą pracę, która jest podzielona na cztery kategorie, zgodnie z etapem ich życia, któremu odpowiadają.
Tak więc na pierwszym miejscu byłyby dialogi Sokratejskie, które są tekstami, które poczynił podczas swojej młodości i które koncentrują się na kwestiach etycznych. Na drugim miejscu znajdują się prace przejściowe dotyczące polityki, a trzecia kategoria odpowiada krytycznym dialogom, które powstały podczas jego dojrzałości i które charakteryzują się tym, że w nich mówi o mitach i pomysłach.
Wreszcie czwarta kategoria obejmuje tak zwane dialogi starości. W nich nie tylko stawia pytania i bohaterów poprzednich prac, ale także stawia na nowe tematy, takie jak na przykład medycyna, a także natura.
Nie powinniśmy też zapominać, że w historii wielu z nich jest pisarzami, którzy użyli terminu dialog, by tytułować dzieła, w których sami "rozmawiają" z ważnymi ludźmi lub z pewnymi elementami naszego codziennego życia. Tak będzie na przykład w przypadku Victorii Ocampo z Dialogiem z Borges lub Giannim Vattimo z Dialogiem z Nietzschem .
W swoim zwykłym użyciu dialog jest formą obecną zarówno w dyskursie ustnym, jak iw piśmie, w którym dwie lub więcej osób komunikuje się ze sobą. Jest ważnym i wystarczającym źródłem do wymiany pomysłów w dowolny sposób, bezpośredni lub pośredni.
Dialog może być zarówno przyjacielską rozmową, jak i gwałtowną dyskusją. W każdym razie dialog jest często używany jako wystawa i wymiana myśli, w których stanowiska rozmówcy są akceptowane, a uczestnicy są gotowi zmodyfikować własne punkty widzenia. Właśnie dlatego istnieje konsensus co do potrzeby dialogu w takich dziedzinach, jak na przykład polityka .
Mówi się, że wola władzy i autorytaryzmu zwykle wykluczają dialog, ponieważ twierdzą, że ich prawda jest jedyna słuszna i dyskredytuje opinie przeciwników, próbując wzmocnić ich dominację.
Prawdziwy dialog stara się poszukiwać prawdy i promować wiedzę bez uprzedzeń, w przeciwieństwie do retoryki, która stara się przekonać i przekonać poprzez manipulację opinią.